
Śruby różnią się między sobą całą listą właściwości, w tym wielkością, gwintem, rodzajem główki. Cechy te decydują o ich zastosowaniu w tych, a nie innym sytuacjach, warunkują ich wytrzymałość na dane czynniki zewnętrzne oraz w dużej mierze determinują charakterystykę całej konstrukcji, budynku czy maszyny. Dla ujednolicenia dostępnych na rynku produktów oraz, przede wszystkim, dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania, wprowadzono szereg norm określających parametry śrub. Niestety jednak, w tym miejscu sprawy nieco się komplikują, ponieważ na polskim rynku, oprócz norm rodzimy, obowiązują jeszcze inne, międzynarodowe i niemieckie. Sytuacja taka sprawia, że przeciętny kupujący, nie posiadający fachowej, na bieżąco aktualizowanej wiedzy, może mieć problem z dokonaniem właściwego wyboru. Na szczęście jednak, istnieje możliwość dokonania konwersji norm, czyli zamiany jednej normy na inną.
Czemu służą normy?
Normy, wbrew pozorom, mają ułatwiać nam życie pozwalając łatwiej i lepiej dobrać rodzaj śrub do konkretnej konstrukcji, wpłynąć na jej właściwości oraz zapewnić jej jak najdłuższą żywotność. W związku z tym określają one szereg cech, w tym klasę wytrzymałości danego wyrobu, materiał, z jakiego został on wykonany oraz powłokę, jaką został pokryty. W powyższej konfiguracji jedną z najważniejszych cech jest klasa informująca o takich parametrach, jak odporność na rozciąganie, granice plastyczności czy zastosowanie. Poza tym do istotnych, a regulowanych przez normy parametrów należy rozmiar śruby, rodzaj łba oraz gwintu. Zebrane wszystkie łącznie, własności te determinują, w jakich połączeniach dane śruby najlepiej się sprawdzą. I taj, żeby posłużyć się przykładem, produkty wykonane z mosiądzu odpowiedniej klasy i pokryte powłoką z cynku galwanicznego ze względu na dużą odporność na korozję doskonale zdadzą egzamin w urządzeniach użytkowanych w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym.
Normy obowiązujące w Polsce
W Polsce honorowane są trzy rodzaje norm:
- normy polskie – regulacje o zasięgu krajowym, ustalane przez Polski Komitet Normalizacyjny, oznaczane skrótem PN,
- normy międzynarodowe – zasady respektowane w większości krajów na świecie, opracowywane przez Międzynarodową Komisję Normalizacyjną, oznaczane skrótem ISO z wartością cyfrową,
- normy niemieckie – oficjalnie mają one zasięg krajowy ograniczający się do państwa nad Renem, jednak w praktyce, ze względu na ich powszechne wykorzystanie, uznawane są również w Polsce; opracowywane są przez Niemiecki Instytut Normalizacji i oznaczane skrótem DIN.
Konwersja norm PM/ISO/DIN
Jak już zasugerowano, w sklepach czy składach budowlanych mogą być stosowane różne normy. Dlatego, aby się odnaleźć w tym gąszczu oznaczeń i skrótów, trzeba często dokonywać konwersji norm. I co istotne, pomimo tajemniczo brzmiącej nazwy, sprawa jest nad wyraz prosta. Wystarczy się posłużyć ogólnodostępnymi tabelami, ewentualnie skorzystać z porady bardziej doświadczonej osoby. W ten sposób, przy minimum wysiłku, zyskujemy pewność, że wszelkie prace są wykonywane na najwyższym poziomie z zachowaniem wszelkich zasad.
Artykuł powstał przy współpracy ze specjalistami z firmy Stalmut.